مقدمه اول: همانطور که در تاریخ حقوق زمان هخامنشى تذکر دادم داریوش کبیر
قانونى براى اداره امپراطورى عظیم خود فراهم کرد که تا آخر سلسله پارتى هم
(تقریباً 218 میلادی) یعنى به مدت 700 سال قانون مورد اجراى سرزمین پهناور
ایران در سلسلههاى بعدى ـ اسکندر ـ سلوکیها ـ پارتیها بود و تأثیر
عمیقى در تمدن ایرانى داشت و این قانون مبنى بر تساهل در امور مذهبى و
جدایى حکومت دنیایى از حکومت الهى (دینی) بود. ایجاد تأسیسات مدنى مانند
ارتباطات، پست، تجارت، و مجازاتها و استقلال داخلى ایالات در احوال شخصیه
و آزادى مذهب از نتایج آن قانون است ولى با روى کار آمدن سلسله ساسانى که
توسط اردشیر بابکان (اردشیر پسر بابک) از نوادگان ساسان موبد آتشکده پارس
در استخر تأسیس شد نظام حقوقى ایران به طور کلى دگرگون شد و سیستم جدیدى
مورد عمل قرار گرفت.