هلن کلر|فردی که با تلاشش دنیا را متعجب کرد

هلن کلر

  

 زندگی من

    من در تابستان سال1880 میلادی در ایالت «آلاباما» متولّد شدم.تا هنگام ناخوشی که مرا از بینایی و شنوایی محروم کرد 

                        

 زندگی من

    من در تابستان سال1880 میلادی در ایالت «آلاباما» متولّد شدم.تا هنگام ناخوشی که مرا از بینایی و شنوایی محروم کرد

در خانه ی کوچکی زندگی می کردم که دیوار های آن از شاخه های عشقه و گل سرخ و پیچک پوشیده بود . ابتدای زندگی من مانند دیگران بسیار ساده بوده است . در شش ماهگی می توانسته ام با لکنت زبان بگویم : «حال شما».یک ساله بودم که به راه افتادم امّا آن روزهای خوش دیری نپایید. بهاری زود گذر،تابستانی پر ازگل و میوه و خزانی زرّین به سرعت سپری شدند. سپس در زمستانی ملال انگیز همان ناخوشی که چشمان و گوش های مرا بست، فرا رسید و مرا در عالم بی خبری طفل نوزادی قرار داد. پس از بهبود،هیچ کس _ حتّی پزشک _ نمی دانست که من دیگر نه می توانم ببینم و نه می توانم بشنوم. تدریجاً به سکوت و ظلمتی که مرا فرا گرفته بود، عادت کردم و فراموش کردم که دنیای دیگری هم هست .

  یادم نیست که در ماه های اوّل بعد از ناخوشی چه وقایعی رخ داد ؛ فقط می دانم که دست هایم همه چیز را حس می کرد و هر حرکتی را می دید . احساس می کردم که برای گفت و گو با دیگران محتاج وسیله ای هستم و

 به این منظور، اشاره هایی به کار می بردم ولی فهمیده بودم که دیگران مانند من با اشاره حرف نمی زنند، بلکه با دهانشان تکّلم می کنند . گاهی لب های ایشان را هنگام حرف زدن لمس می کردم امّا چیزی نمی فهمیدم . لب هایم را بیهوده می جنباندم و دیوانه وار با سر و دست اشاره می کردم. این کار گاهی مرا بسیار خشمگین می کرد و آن قدر فریاد می کشیدم و لگد می زدم که از حال می رفتم.والدینم سخت مغموم بودند؛زیرا تردید داشتند که من قابل تعلیم و تربیت باشم. از طرف دیگر ، خانه ی ما هم از مدارس نابینایان یا لال ها بسیار دور بود . سر انجام معلّم شایسته ای برای من پیدا کردند.مهم ترین روز زندگی من که همیشه آن رابه یاد دارم، روزی است که معّلم نزد من آمد.این روز سه ماه پیش از جشن هفت سالگی ام بود .

    بامداد روز بعد معلّمم مرا به اتاقش برد و عروسکی به من داد.پس از آن که مدتّی با این عروسک بازی کردم،اوکلمه ی « عروسک » را در دستم هجّی کرد و من که ازِ این بازی خوشم آمده بود کوشش کردم از وی تقلید کنم. وقتی موفّق شدم حروف را درست با انگشتان هجّی کنم، از شادی و غروری کودکانه به هیجان آمدم. روزهای بعد از همین طریق لغات بسیاری را یاد گرفتم . روزی معلّم مرا به گردش برد و دستم را زیر شیر آب قرار داد. همان طورکه مایع خنک روی دستم می ریخت،کلمه ی«آب»را روی دست دیگرم هجّی کرد.از آن هنگام حس کردم که از تاریکی و بی خبری بیرون آمده ام و رفته رفته همه چیز را در روشنایی خاصّی می بینم. چون بهار فرا می رسید معلّم دستم را می گرفت و به سوی مزارع می برد و روی علف های گرم ، درس خود را درباره ی طبیت آغاز می کرد. من می آموختم که چگونه پرندگان از مواهب طبیعت برخوردار می شوند و خورشید و باران چگونه درختان را می رویانند. به این ترتیب ، کم کم کلید زبان را در دست گرفتم و آن را با اشتیاق به کار انداختم. هر چه بر معلوماتم افزوده می شد ، و هر چه بیشتر لغت می آموختم دامنه ی کنجکاوی و تحقیقاتم وسیع تر می گشت . معلّم جمله ها را در دستم هجّی می کرد و در شناختن اشیا کمکم می کرد.این جریان چندین سال ادامه داشت:زیرا طفل کر و لال یا نابینا به سختی می تواند مفاهیم مختلف را از سخن دیگران دریابد. حال حدس بزنید که برای طفلی که هم کر و لال و هم نابیناست ، این اشگال تا چه حدّ است. چنین کودکی نه می تواند آهنگ صدا را تشخیص بدهد و نه می تواند حالات چهره ی گوینده را ببیند. قدم دوم تحصیلات من خواندن بود. همین که توانستم چند لغت را هجّی کنم. معلّم کارت هایی به من داد که با حروف برجسته کلمه هایی بر آن ها نوشته شده بود . لوحی داشتم که بر آن می توانستم به کمک حروف جملات کوتاهی را کنار هم بچینم. هیچ چیز به اندازه ی این بازی مرا شاد نمی کرد. پس از آن کتاب قرائت ابتدایی را گرفتم و به دنبال لغت های آشنا گشتم . از این کار لذّت می بردم . معلّم استعداد خاصّی در آموزش نابنیایان داشت .

هرگز با پرسش های خشک خود، مرا خسته نمی کرد . بلکه مطالب علمی را نیز آهسته آهسته در نظرم زنده و حقیقی می ساخت.کلاس درس ما بیشتر در هوای آزاد بود و درختان، گل ها، میوه، شبنم، باد، باران، آفتاب، پرندگان همه موضوعات جالبی برای درس من بودند . واقعه ی مهّمی که در هشت سالگی برایم پیش آمد مسافرتم به «بوستون» بود. دیگر من آن طفل بدخو و بی قراری نبودم که از همه متوقّع باشم که سرم را گرم کنند . در قطار کنار معلّمم آرام می نشستم و منتظر می ماندم تا آن چه را از پنچره ی قطار می بیند، برایم شرح دهد.در شهر بوستون به مدرسه ی نابینایان رفتم و بسیار زود با اطفال آن جا آشنا شدم و چه قدر لذّت بردم وقتی دریافتم که الفبای آن ها عیناً مانند الفبای من است. کودکان نابینا آن قدر شاد و راضی بودند ، که من درد خود را در لذّت مصاحبت آنان از یاد بردم .

    در ده سالگی حرف زدن را آموختم. قبلاً صداهایی از خود در می آوردم. امّا مصمّم شدم که سخن گفتن را بیاموزم ؛ معلّم تازه ای برایم آوردند. روش این معلّم آن بود که دستم را به نرمی روی صورت خود می کشید و می گذاشت که حرکات و وضع زبان و لب هایش را هنگام سخن گفتن احساس کنم. هرگز شادی و لذّتی را که از گفتن اوّلین جمله به من دست داد ، فراموش نمی کنم . این جمله این بود : « هوا گرم است. » بدین طریق در زندان خاموشی من شکسته شد امّا نباید تصّور شود که در مدّت کم توانستم مکالمه کنم. سال ها شب و روز کوشیدم و همیشه به کمک معلّم نیازمند بودم .

    گاهی در میان تحصیلاتم به سفر می پرداختم. یک بار به دیدن آبشار نیاگارا رفتم . شاید هیچ کس باور نکند که من تا چه حدّ زیبایی های آبشار را احساس کرده ام.بار دیگر به اتفّاق الکساند گراهام بل و معلّمم به نمایشگاه بین المللی رفتم. دکتر بل هر چه را جالب بود، برایم توضیح می داد ؛ مانند: الکتریسیته ، تلفن، گرامافون. این سفرها و بازدیدها دامنه ی معلومات مرا وسیع کرد و مرا به درک دنیای واقعی وا داشت .

    دوسال در مدرسه ی کر و لال ها درس خواندم . علاوه بر خواندن لبی و تربیت صدا به خواندن حساب، جغرافیا، علوم طبیعی و زبان آلمانی و فرانسه پرداختم . معلّمان این مدرسه می کوشیدند که همه ی مزایایی را که مردم شنوا از آن برخوردارند ، برای من فراهم کنند. در شانزده سالگی وارد مدرسه ی دخترانه ای شدم تا خود را برای ورود به دانشگاه آماده کنم . با شور بسیار شروع به کار کردم . معلّم خصوصی من هر روز با من به مدرسه می آمد و با صبر و حوصله ی بی پایان آن چه معلّم ها می گفتند، در دستم هجّی می کرد. در ساعت های مطالعه ناچار بود که لغت ها را از کتاب لغت پیدا کند و در دستم هجّی کند. رنج معلّم در این کار از قوّه ی تصوّر خارج است. پس از سه سال تحصیل در این مدرسه ، امتحانات نهایی فرا رسید . اشکال کار فراوان بود امّا با سختی و کوشش بسیار همه ی موانع را از سر راه برداشتم تا سرانجام آرزویم برای رفتن به دانشگاه تحقّق یافت. البتّه در دانشگاه هم با اشکالات سابق مواجه بودم. روزهایی می رسید که سختی و زیادی کار روح مرا افسرده می کرد امّا به زودی امید خود را باز می یافتم و دردم را فراموش می کردم ؛ زیرا کسی که می خواهد به دانش حقیقی برسد، باید از بلندی های دشوار به تنهایی بالا برود. من در این راه بارها به عقب می لغزیدم، می افتادم، کمی به جلو می رفتم، سپس امیدوار می شدم و بالا تر می رفتم ، تا کم کم افقی نامحدود در برابرم نمایان می شد. یکی از فنونی که در حین تحصیل آموختم ، فنّ بردباری بود. تحصیل باید با فراغ بال و تانی انجام گیرد. امتحانات بزرگ ترین دیوهای وحشتناک زندگی دانشگاهی من بودند امّا من پیوسته پشت این دیوها را به خاک می رساندم. تا حال نگفته ام که تا چه حد به خواندن کتاب علاقه مند بوده ام. کتاب در تحصیل و تربیت من بسیار موثّر بوده است. کتاب برای من مانند نور خورشید بود و ادبیّات بهشت موعود . هرگز نقایص جسمی ، مرا از هم نشینی دل پذیر دوستانم - یعنی کتاب هایم - باز نداشته است. آن چه خود آموخته ام و آن چه دیگران به من آموخته اند، در مقابل جذبه ای که کتاب به من داده هیچ است، امّا سرگرمی من ، تنها کتاب نیست . موزه ها و نمایشگاه های نقّاشی و مجّسمه سازی برای من منبع سرور است . از گردش در طبیعت و قایق رانی بسیار لذّت می برم. به نظر من در هریک از ما به نحوی استعداد ادراک زیبایی ها نهفته است. هر یک از ما خاطراتی ناپیدا از زمین، سبزه و زمزمه ی آب داریم که نابینایی و ناشنوایی نمی تواند این حسّ را از ما برباید. این یک حسّ روانی است که در آن واحد هم می بیند، هم می شنود و هم احساس می کند .

هلن کلر در وصف و گرامیداشت یاد معلم خود چنین سروده است :

 
                                               
ONCE I KNEW THE DEPTH WHERE NO HOPE
WAS AND DARKNESS LAY ON FACE OF ALL THINGS.
THEN LOVE CAME AND SET MY SOUL FREE.
ONCE I FRETTED AND BEAT MYSELF AGAINST
THE WALL THAT SHUT ME IN. MY LIFE WAS WITHOUT
A PAST OR FUTURE, AND DEATH A CONSUMMATION
DEVOUTLY TO BE WISHED,
BUT A LITTLE WORD FROM THE FINGERS OF ANOTHER FELL
INTO MY HANDS THAT CLUTCHED AT EMPTINESS,
AND MY HEART LEAPED UP WITH THE RAPTURE OF LIVING.
I DO NOT KNOW THE MEANING OF DARKNESS,
BUT I HAVE LEARNED THE OVERCOMING OF IT.

به عمق نومیدی رسیده بودم و تاریکی چتر خود
بر همه چیز کشیده بود که عشق از راه رسید و
روح مرا رهایی بخشید.
فرسوده بودم و خود را به دیوار زندانم می کوبیدم.
حیاتم تهی از گذشته و عاری از آینده بود و مرگ
موهبتی بود که مشتاقانه خواهانش بودم.
اما کلامی کوچک از انگشتان دیگری ریسمانی شد
در دستانم، به آن ورطه پوچی پیوند خورد و قلبم با شور زندگی شعله ور شد.
معنای تاریکی را نمی دانم، اما آموختم که چگونه بر آن غلبه کنم.

هلن کلر